Inleiding
Afgelopen vrijdag gaven Andrea en ik een dynamische en interactieve workshop op het AVS-congres: “Van Weerstand naar Leerstand”. Daarin leerden we de deelnemers hoe zij bij weerstand door het geven van erkenning de spanning kunnen reduceren en de situatie verder met vragen kunnen ombuigen. Het is een van de neusjes van de zalm uit het programma “Waarderend Leiderschap in het Onderwijs”. Daarbij kreeg ik op maandag weer een nieuw inzicht in de werking hiervan, naar aanleiding van een evaluatiegesprek met één van de deelnemers van het programma: het werkt net zoals met vergeving.
Het lijkt alsof je het doet voor de ander
Als mensen weerstand hebben, dan is er iets belangrijk voor hen dat gehoord moet worden. Zolang dat niet gebeurt vallen mensen in herhaling om het onder de aandacht te blijven brengen. Dat herhaling een kenmerk is, kan je onthouden aan het ‘weer’ in weerstand. De manier om mensen te horen, is door het geven van een reflectie. Dat is een conclusie over wat de ander bedoelt te zeggen. Het effect daarvan is dat je de ander erkenning geeft voor datgene wat speelt. Je geeft geen gelijk, maar bevestigt dat de ander het zo ervaart. Als mensen zo’n conclusie met ‘Ja’ beantwoorden, dan hoor je vaak dat het gepaard gaat met de zucht die de spanning uit de situatie haalt. Erkenning is de eerste essentiële stap om negativiteit te keren en mensen te laten zien wat zij wel willen en hoe zij dat kunnen bereiken. Problemen worden pas oplosbaar als ze er mogen zijn. Omdat je de situatie voor mensen hanteerbaar maakt, lijkt het alsof je het voor hen doet. Net als iemand vergeven. Daarmee maak je ook mensen hun gemoed lichter.
Maar als je het niet geeft, wat gebeurt er dan met jou?
Als je de erkenning niet geeft, dan gaat de weerstand en negativiteit groeien. Ook als je er niet tegenin gaat, maar het negeert. Dan gaan mensen het zelf aandacht geven en groeit hun ongenoegen. Het blijft hen bezighouden en dat gebeurt ook bij jou, op zijn minst stiekem. Van negativiteit op het werk gaan leiders vaak harder werken. Je wilt je doelen halen en dan kan je de neiging hebben om zaken over te nemen, anders te regelen. Je bent flexibel en doelgericht, dus linksom of rechtsom wil je het voor elkaar hebben. Het risico bestaat dat je met apen van anderen op je schouders gaat lopen. Die groei van negativiteit en spanning, zie je ook als je iemand niet vergeeft. Dan ga je veel aandacht geven aan wat een ander jou heeft aangedaan. De beleving wordt alleen maar sterker, net als je rancune. Het lijkt dan alsof je zelf behoefte hebt aan erkenning. En toch, zelfs als mensen schuld bekennen en jij hen niet vergeeft, laat het je niet los. Je zeult een last met je mee.
|
