Tijdens de trainingsdagen en de intervisiemomenten in het programma Waarderend Leiderschap in het Onderwijs komt er geregeld casuïstiek langs waarbij we met elkaar bedenken wat voor vragen je zou kunnen stellen. Toen ik onlangs, na enig geworstel van de deelnemers, met suggesties kwam, riep één van de deelnemers uit: “Hoe kan het toch dat ze er bij jou zo eenvoudig uitrollen?” Dat was een hele mooie vraag, die mij aan het denken zette. Wat doe ik eigenlijk? Hoe werkt dat in mijn hoofd?
 
Een effectvolle vraag is eenvoudig
Zoals in het voorbeeld, zet een effectvolle vraag je aan het denken. Daarvoor is het belangrijk dat je niet over de vraag zelf hoeft na te denken. Eenvoudige vragen die redelijk kort en begrijpelijk zijn, worden snel door mensen verwerkt. Grappig is dat deze vaak spontaan komen, zoals in het voorbeeld. Vragen die uit verbazing of verwondering komen, hebben vaak iets moois en uitnodigends.
 
Een effectvolle vraag heeft een duidelijke bedoeling
Als de bedoeling van je vraag niet helder is, krijg je vragen over de bedoeling. In bovenstaand voorbeeld was het voor mij volstrekt duidelijk wat de ander wilde. Deze wilde graag leren en begrijpen hoe dat bij mij werkt, zodat die het ook zou kunnen leren. Vaak zal de bedoeling van vragen helder zijn vanuit de context van het gesprek. Iemand begint bijvoorbeeld tegen jou te praten over een dilemma en je vragen hebben dan duidelijk de bedoeling om het te begrijpen en te verhelderen. Als je met je vragen aansluit bij de behoefte van de ander, loopt het soepel. Als jouw eigen doel ongevraagd erin verwerkt wordt, merk je vaak dat het minder soepel gaat lopen. Dan kan het handig zijn om je vraag in te leiden.
 
Een effectvolle vraag stuurt de aandacht
In Waarderend Leiderschap gebruiken we vragen om de aandacht van de ander te richten. Dus in een effectvolle vraag zit een duidelijke focus: waar wil je dat de ander naar kijkt. De manier waarop we willen dat mensen kijken, voegen we daaraan toe. In bovenstaand voorbeeld komt dat ook samen. De deelnemer wilde dat ik keek naar de manier waarop ik op vragen kom, waarbij zij graag wilde dat ik keek naar de eenvoud ervan.
Dus de eenvoudige formule van een effectvolle vraag is:
{De manier van kijken naar} + [Het onderwerp]

Voorbeelden:
·       {Waarom is} [dit probleem] {belangrijk voor je}?
·       {Wat zou je willen veranderen aan} [deze situatie]?
·       {Wat waardeer je aan} [dit voorstel]?
·       {Waar begint} [jouw verhaal]?

Soms moet je een hypothese toevoegen voor het effect
Er zijn ook vragen die spanning kunnen veroorzaken als je ze zo rechtstreeks vraagt. Als je bijvoorbeeld vraagt: [Wat in deze les] {zou je anders willen doen}? Bij zo’n vraag denken leerkrachten gelijk: “Oh, dus jij vindt dat ik iets niet goed heb gedaan!” Voor het gewenste effect is het dan handig om er een hypothese aan te koppelen. Dat doe je door te beginnen met “Stel dat…” of “Als ik ervanuit ga dat…” Bijvoorbeeld: (Stel dat er iets is) {wat je anders had willen doen} [in deze les], {wat zou dat dan zijn}? Een ander voorbeeld van een dergelijke hypothese is: (Als ik ervanuit ga dat je op tijd wilt komen), {wat maakt dan} [dat het je de laatste tijd niet lukt]? Door de beste intenties van de ander als hypothese aan je vraag toe te voegen, wordt het minder spannend om deze te beantwoorden.
 
En verder is het een kwestie van eenvoudigweg doen
Misschien vind je deze formule nog helemaal niet zo eenvoudig. Dat geeft niets. Het is verder ook een kwestie van gewoon doen en focus houden op de belangrijkste punten. Wees helder over je bedoeling, verwerk in je vraag waar je wilt dat de ander naar kijkt en wat je daarvan wilt weten. Op die manier kan je een paar vragen voor een gesprek voorbereiden. En als een vraag dan niet het gewenste effect heeft? Dan stel je gewoon een volgende vraag. Vertrouw daarbij op je eigen nieuwsgierigheid, beste intenties en verwondering.

Hoe heeft dit artikel jou geholpen? Laat het ons weten door een reactie achter te laten onder deze blog op onze website.

Voor mensen die nog niet hebben ervaren hoe Waarderend Leiderschap werkt, verzorgen wij interactieve online workshops. In de eerstvolgende laten we zien hoe je met reflecties en vragen de aandacht kan verleggen: “Waarderend Leiderschap: van Weerstand naar Leerstand”. De behoefte om sturing te kunnen geven aan de ontwikkeling van de kwaliteit van het onderwijs is groot bij schoolleiders. In deze tijd waarin je de focus vooral op organiseren hebben gehad, wil je weer kunnen inspireren. Hoe maak je van je school een professionele leeromgeving voor leerkrachten en docenten? Een omgeving waarin zij met plezier blijven groeien en ontwikkelen? Dat wordt de focus van deze workshop die Aart verzorgt op woensdag 10 maart van 9.30 tot 11.30. Daarvoor kun je je aanmelden via deze link.

Wat vaak ook in de weg staat van ontwikkelingen is de werkdrukbeleving in het onderwijs. “Komt dat er ook nog eens bij” is een vaak gehoorde kreet. En dat terwijl leren en ontwikkelen de basis zou mogen zijn van het werkplezier in het onderwijs. Ook daar kan je als waarderend leider de focus in verleggen. Als je wilt weten hoe dat werkt dan is de workshop: “Minder hard werken, meer resultaat: het effect van Waarderend Leiderschap op werkdruk” aan te bevelen. Deze wordt op woensdag 14 april van 14.00 tot 16.15 verzorgd door Andrea. Je kunt je aanmelden via deze link.

En nu is het ook los te bestellen in onze webshop. De prijs van € 14,94 is inclusief bezorgkosten. Daarbij krijg je 12,5 % korting als je er meer dan 1 aanschaft, bijvoorbeeld voor je collega’s in het managementteam. Vanaf 6 exemplaren krijg je zelfs 25% korting, bijvoorbeeld als je er een aan elke directeur in je stichting wilt geven.

Agenda

Workshops

• Online Workshop "Waarderend Leiderschap: van Weerstand naar Leerstand". Woensdag 10 maart 2021 van 9:30 tot 11:30 uur. Klik hier voor meer informatie.
• Online Workshop “Minder hard werken, meer resultaat: het effect van Waarderend Leiderschap op werkdruk.” Woensdag 14 april van 14.00 tot 16.15 uur. Klik hier voor meer informatie.

Programma Waarderend Leiderschap in het Onnderwijs schooljaar 2021-2022

• Regio Midden-Nederland > Start donderdag 16 september 2021: Kontakt der Kontinenten in Soesterberg
• Regio Zuidwest-Nederland > Start vrijdag 17 september 2021: omgeving Dordrecht
• Mocht je liever in januari 2022 willen starten? Laat het ons dan even weten.

Meer informatie vind je in de brochure en op het inschrijfformulier.

Tevens kun je informatie aanvragen over de studiedag Waarderend Teamwerk op basis van drijfveren.

Het programma Waarderend Leiderschap in het Onderwijs is als formeel aanbod opgenomen voor herregistratie in het Schoolleidersregister PO bij de professionaliseringsthema's 'Verandermanagement' en 'Visiegestuurd onderwijs' en heeft een waardering van 35 punten.

Denk je dat deze e-zine ook voor een ander interessant is? Dan zou het geweldig zijn als je het doormailt. Anderen kunnen zich abonneren via de site www.drivesatschool.nl

Aart Brezet en Andrea van de Rozenberg leren leiders in het onderwijs...
hoe zij negativiteit in hun organisatie kunnen keren door waarderend leiderschap, zodat hun leerkrachten en leerlingen gaan schitteren.

Aart en Andrea kennen uit eigen ervaring in welke positie schoolleiders zitten. Aart is niet alleen coach geweest van diverse schooldirecteuren, leerkrachten en teams; hij heeft het als interim-schoolleider ook daadwerkelijk ondervonden. Gaandeweg heeft Aart de kracht ontdekt van de positieve psychologie. Het is geen ideologie, het is bovenal een praktische invalshoek die werkt! Andrea is leerkracht, bouwcoördinator en adjunct directeur geweest. Daarin heeft zij ervaren hoe belangrijk het is voor leerlingen en medewerkers om aandacht te hebben voor hun kwaliteiten en succeservaringen. Zij heeft zelf het programma Waarderend Leiderschap in het onderwijs doorlopen en dat heeft bij haar het vuur voor de waarderende aanpak aangestoken.

Inmiddels zit het bij Aart en Andrea in hun vezels om steeds die kant van de werkelijkheid te belichten waar mensen het meest gelukkig, energiek en gemotiveerd van worden. Juist daarom gaat het hen aan het hart dat in het onderwijs de aandacht zo vaak uit gaat naar wat er niet is, naar de problemen en onmogelijkheden bij kinderen, ouders, leerkrachten en schoolleiders. Als je weet hoe mooi een school kan schitteren wanneer iedereen aandacht heeft voor potentieel en progressie, dan wil je niets anders dan de vaardigheid daarvoor overbrengen aan de leiders in het onderwijs.

Van der Valk Boumanweg 15 - 2352 JA Leiderdorp - Tel: 06-24529318
Bezoekadres: Frambozenweg 1 - 2321 KA Leiden - Tel: 071-5730634

website | | |

Privacyverklaring Drives@School