Van onze leiders verwachten we dat ze sterk zijn. Dat ze overeind blijven staan in barre tijden, zodat zij ons er doorheen kunnen loodsen. Tegelijkertijd verliest de leider die alles van zich af laat glijden diens geloofwaardigheid. Als je niet je menselijke kant laat zien, ben je niet meer te volgen. Een vaak gehoord advies is dan ook: stel je kwetsbaar op. Alleen is dan wel de vraag: hoe dan en wanneer dan, want het lijkt op gespannen voet te staan met het houvast dat wij zoeken bij onze leiders. Wat is die mix tussen kwetsbaarheid en onkwetsbaarheid, tussen de mens en de superheld in de leider?
Sterke leiders reduceren angst
Eén van de belangrijkste functies van leiders is angstreductie. Het is belangrijk dat je uitstraalt: wat er ook gebeurt, het komt goed. Je bent krachtig als je onkwetsbaar bent in je geloof in een goede uitkomst en een rotsvast vertrouwen hebt in de toekomst. Het komt daarbij niet vanzelf goed, dus dat vraagt lef en moed van mensen om gevaren en problemen het hoofd te bieden. Als je dan weet dat jouw leider achter je staat en vertrouwen heeft in je capaciteiten, dan durf je meer en leer je meer. Mensen hebben een veilige basis nodig om optimaal te functioneren en te leren en sterke leiders bieden die basis. Daarvoor hebben we de superheld in de leider nodig.
Sterke leiders geven fouten toe
Geloven dat het goed komt, is wat anders dan geloven dat je het altijd goed doet. Ook al handel je op ieder moment naar eer en geweten, de leider die zijn fouten niet toegeeft, is als de keizer in het sprookje. Je ziet jezelf als statig, terwijl iedereen ziet dat je naakt loopt. Je verliest je geloofwaardigheid. Daarnaast worden we angstig van leiders die niet leren van hun fouten, want we zijn bang dat ze in herhaling vallen. Waar je dus als leider kwetsbaar in hoort te zijn, is in het ruiterlijk toegeven als je ernaast zit. Het is belangrijk dat je laat zien, wat je ervan leert en hoe je zaken anders gaat aanpakken. Dat is voorbeeldgedrag waarin anderen jou ook willen volgen. Want als je fouten mag maken en de kans krijgt om die te herstellen, dan biedt dat veiligheid en het vertrouwen dat het goed komt.
Sterke leiders hebben zelfvertrouwen
Om je fouten toe te kunnen geven, is het belangrijk dat falen niet je zelfvertrouwen ondermijnt. Als leider is het sterk als je geloof hebt in je eigen kunnen en in je vermogen om te leren en steeds beter te worden. Je mag ervan uitgaan dat het je uiteindelijk gaat lukken, als je doorzet, opstaat en je aanpak aanpast. Daarbij zijn er altijd een aantal eigenschappen waar je steevast op terug kunt vallen en sterke leiders weten wat die kwaliteiten zijn.
Sterke leiders zijn ook bescheiden
Zelfvertrouwen is wat anders dan arrogantie. Als je vertrouwen hebt in jezelf, hoef je dat niet van de daken te schreeuwen. Leiders die zeggen dat zij de beste zijn, die zijn arrogant omdat zij een onvergelijkbare vergelijking maken met anderen. Roepen dat je de beste bent, doen leiders met zo’n groot ego, dat zij daarin juist kwetsbaar zijn. Sterke leiders weten heel goed waar zij minder sterk in zijn en waar hun kennis begrensd is. Die omringen zich met een team van mensen met allerlei andere kwaliteiten en deskundigheden. Die vragen om hulp en laten zich adviseren. Die onderzoeken en maken van het ‘niet weten’ een kracht om zoveel mogelijk tot de beste besluiten te komen.
Die organiseren tegenspraak en weten dat je dwarsliggers nodig hebt voor een stabiel spoor. Die weten uit allerlei ervaringen en meningen wijsheid en waarde te halen. Want uiteindelijk wordt er wel verwacht dat de leider het besluit neemt; gefundeerd en met het algemeen belang voor ogen. |
